W Częstochowie obchodzono 78. rocznicę Powstania Warszawskiego

Gazeta Częstochowska, 4-17.08.2022 r.

W poniedziałek 1 sierpnia w Częstochowie odbyły się uroczystości z okazji 78. rocznicy Powstania Warszawskiego. Kwiaty złożone zostały pod Grobem Nieznanego Żołnierza oraz pomnikiem ku czci Szarych Szeregów. Mszy Świętej w kościele pw. Najświętszego Imienia Maryi przewodniczył bp Antoni Długosz.

Po krótkiej modlitwie, której przewodniczył ks. Ryszard Umański, członkowie Prawa i Sprawiedliwości na czele z dyrektor biura poselskiego sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Szymona Giżyńskiego Grażyną Matyszczak, pełnomocnik okręgu częstochowskiego Prawa i Sprawiedliwości, złożyli wieńce pod dwoma pomnikami – Grobem Nieznanego Żołnierza w al. Sienkiewicza, a po Mszy Świętej pod pomnikiem ku czci Szarych Szeregów na Skwerze druha Zygmunta Łęskiego, gdzie redaktor naczelna „Gazety Częstochowskiej” Urszula Giżyńska przypomniała historię i ideę powstania pomnika oraz podkreśliła wkład i pomoc wiceministra Szymona Giżyńskiego oraz wiceprezesa Tauronu Artura Warzochy w realizację jego budowy. Pod pomnikami znalazły się także specjalne znicze, przekazane przez premiera Mateusza Morawieckiego.

Uroczyste wejście kapłanów do kościoła pw. Najświętszego Imienia Maryi. Szpaler utworzyli harcerze i uczniowie częstochowskich szkół
Modlitwie przy Pomniku Nieznanego Żołnierza przewodniczył ks. Ryszard Umański
Członkowie częstochowskiego Prawa i Sprawiedliwości przy Pomniku Szarych Szeregów


ZNAMIENICI BOHATEROWIE CZĘSTOCHOWSKICH ULIC: ZYGMUNT ŁĘSKI (1923-2004) „Służyć Bogu, Polsce i Bliźnim”

Barbara Szymańska, Gazeta Częstochowska, 4-17.08.2022 r.

Zygmunt Łęski w Tatrach, ok. 1976. (Archiwum prywatne)

Są ludzie, których odejście powoduje głębokie zamyślenie, a ich nieobecność na co dzień zmusza do refleksji. Niebawem, 17 sierpnia, minie osiemnaście lat od dnia tragicznej śmierci, w drodze na Rysy, druha Zygmunta Łęskiego.

Był niezwykłym Człowiekiem, harcerzem Szarych Szeregów, żołnierzem Armii Krajowej, więźniem reżimu stalinowskiego i zasłużonym pedagogiem. Jego życiorys jest niezatartą i pasjonującą opowieścią, prawdziwą lekcją polskiej historii. Mimo że los zesłał na druha Zygmunta wiele wyzwań i trudnych chwil, pozostał autorytetem moralnym wielu pokoleń. Poniższe wspomnienie jest skromnym przekazem tego wszystkiego, co najprościej mówiąc, płynie z prawdy, uczciwości i pomocy okazywanej przez niego drugiemu człowiekowi, zwłaszcza młodemu. Swoim działaniem wzywał młodzież do pielęgnowania i rozwijania prawości i patriotyzmu. Przypominał również o istnieniu wartości, które kształtują naszą tożsamość narodową.

Od 2005 roku skwer przy skrzyżowaniu ul. św. Kazimierza i ul. Pułaskiego nosi imię druha Zygmunta Łęskiego. Na skwerze stanął obelisk upamiętniający Szare Szeregi – konspiracyjną organizację Związku Harcerstwa Polskiego. Znalazły się na nim tablice poświęcone: hm. kpt. Eugeniuszowi Stasieckiemu ps. „Piotr Pomian” hm. por. Józefowi Wyżykowskiemu ps. „Ziutka”, hm. ppor. Zygmuntowi Łęskiemu ps. „Młody” i druhowi Zygmuntowi Wyżykowskiemu

Zygmunt Łęski urodził się 14 lipca 1923 roku w Mirowie nieopodal Częstochowy (obecnie dzielnica miasta). Rodzice, Bronisław i Waleria z Procharskich, byli nauczycielami szkół podstawowych. Zygmunt miał dwóch starszych braci: Jerzego i Wojciecha, którzy podczas wojny pełnili odpowiedzialne funkcje. Zostali kurierami, przenosili przez

Tatry ważne meldunki oraz dokumenty do Budapesztu. Jurek ujęty przez Niemców, po bardzo ciężkim śledztwie, został zamordowany w Auschwitz. Natomiast Wojciech, pokonując wiele przeszkód, dołączył do polskiej armii. Walczył w II korpusie gen. Władysława Andersa. Brał również udział m.in. w bitwie pod Monte Cassino.

Zygmunt wychował się w rodzinie pełnej miłości i szacunku. Rodzice nauczyli go sztuki pięknego życia. Patriotyczna atmosfera domu rodzinnego wywarła piętno na chłopcu: „Ojciec, dobry pedagog i niebywały patriota, wszczepiał obowiązkowość i służbę Polsce. Obdarzony talentem poetyckim i malarskim, często siadywał w polu, nad rzeką lub w lesie, szkicując. (…) Ale przede wszystkim wyróżniał się ofiarną i niestrudzoną pracą pedagogiczną i społeczną. Jako były żołnierz Pierwszej Brygady Piłsudskiego, wszczepił w nas umiłowanie do Marszałka, a uwielbienie Wyspiańskiego i Chopina pozostawiło trwały ślad w kształtowaniu młodych charakterów”.

Dobre wyniki w nauce umożliwiły Zygmuntowi podjęcie dalszej edukacji w gimnazjum im. Romualda Traugutta w Częstochowie. Do harcerstwa należał od lat 30. XX wieku. W trakcie drugiej wojny światowej polskie harcerstwo podjęło heroiczną służbę w obronie Ojczyzny. Pokolenie wychowane w IIRP, zmuszone do zdania egzaminu z patriotyzmu, uczyniło to celująco. Już od 1939 roku Zygmunt był członkiem Szarych Szeregów i działał w konspiracji w Częstochowie. Nosił pseudonim „Młody”. Z dużym zaangażowaniem uczestniczył w akcjach „małego sabotażu”, kolportował prasę konspiracyjną, przewoził sprzęt i radioodbiorniki. W 1943 roku ukończył Szkołę Podchorążych i Kurs Podharcmistrzowski, a na tajnych kompletach zdał egzamin dojrzałości. Wkrótce stał się żołnierzem oddziału Armii Krajowej pod dowództwem por. Jerzego Kurpińskiego „Ponurego”, a następnie walczył w oddziale por. Stanisława Bączyńskiego „Basa”. Brał udział w udanym zamachu na szefa gestapo w Żarkach.

Po rozwiązaniu Armii Krajowej, w styczniu 1945 roku, ppor. Zygmunt Łęski został członkiem antykomunistycznych organizacji. Prowadził m.in. działalność w szeregach Konspiracyjnego Wojska Polskiego. W kwietniu 1946 roku został aresztowany w zasadzce zorganizowanej w punkcie kontaktowym przy ul. 3 Maja. Poddany okrutnym torturom, przeszedł gehennę kilkumiesięcznego śledztwa. W stalinowskim więzieniu przeżył pięć lat, w tym pierwsze dwa lata w „celi śmierci”. Po opuszczeniu więziennych murów ukończył Liceum Pedagogiczne, a następnie rozpoczął studia w Wyższej Szkole Rolniczej w Poznaniu.

W 1954 roku zawarł związek małżeński z Ewą Szaniawską. Na świat przyszły ich dzieci: córka Krystyna i syn Zbigniew. Państwo Łęscy stworzyli dom bogaty w prawdę, uczciwość i zaufanie.

Zygmunt Łęski przez wiele lat związany był ze Szkołą Podstawową nr 11 w Częstochowie. Zapamiętano go jako wspaniałego wychowawcę i przyjaciela. Swoje życie wypełniał pracą dla młodzieży, harcerzy i aktywnością społeczną. Działał w PTTK, propagował turystykę pieszą i górską. Zorganizował Harcerską Grupę Grotołazów, z którą odkrywał nowe jaskinie na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej oraz w Tatrach. W 1990 roku, w pierwszych wolnych wyborach, został wybrany radnym Miasta Częstochowy. Pracował w Komisji Edukacji oraz Komisji Sportu i Turystyki. Był również członkiem Ligi Miejskiej. Za swój obowiązek, o zasadniczym znaczeniu, uważał udział w uroczystościach upamiętniających

Czyn Niepodległościowy. Oprócz tych rozlicznych zajęć, znajdował czas na szkolne spotkania z uczniami. Wygłaszał prelekcje, odczyty i wykłady, traktujące o historii Ojczyzny i narodu. „Warto jest najpełniej żyć dniem dzisiejszym, zawsze mając w sercu przeszłość”. Polsce służył do końca.

Częstochowa żegnała wielkiego Patriotę, druha Zygmunta Łęskiego, 22 sierpnia 2004 roku na cmentarzu Kule w Częstochowie.

Dnia 26 maja 2022 roku, na wniosek Rady Pedagogicznej, Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego, Rada Miasta podjęła uchwałę nadającą Szkole Podstawowej nr 27 przy ul. Rozdolnej (dzielnica Mirów) imię Zygmunta Łęskiego.

Podczas pisania korzystałam:.

  1. Wojciech Łęski, Pamięć druha Zygmunta Łęskiego, Częstochowa 2006, s. 9, 12, 70, 112
  2. Zygmunt Łęski, ZHP w Częstochowie i Kłobucku, Częstochowa 1993