Grzegorz Gorczyca, Obywatelska, nr 219, 22.05-4.06.2020 r.
Wiele państw Europy podobnie jak Polska cofa restrykcje. Skutki kryzysu oszacujemy później, ale teraz musimy przedstawić plan wychodzenia z kryzysu.
Gospodarka po pandemii wymaga umiejętności bieżącego szacowania ryzyka, ale też odporności na niedające się przewidzieć kryzysy i zmiany.
Gospodarka wymaga stabilności i pewności. Obecnie przedsiębiorcy działają w warunkach niepewności spowodowanej przez brak konsekwentnych działań ze strony rządu. W obecnej sytuacji najbardziej uciążliwy jest brak jasnego przekazu o przebiegu pandemii w Polsce i brak rzetelnych informacji o bieżących i planowanych w przyszłości działaniach rządu. Okresowo jest wzniecane poczucie zagrożenia i równocześnie ignorowanie zagrożenia.
Tarcze antykryzysowe są opracowane szybko, ale chaotycznie, uzupełniane i korygowane, bez konkretnego planu. Brak jest podziału sektorowego gospodarki i brakuje wsparcia według podziału strukturalnego przedsiębiorców. Tarcze powinny podlegać weryfikacji pod kątem objęcia adekwatną pomocą wszystkich przedsiębiorców zwłaszcza małych, samozatrudnionych i dla których działalność stanowiła dodatkowe źródło obok pracy na tzw. „etacie”. Brakuje rozwiązań w tarczach antykryzysowych adresowanych do tych najmniejszych przedsiębiorców z uwzględnieniem specyfiki ich działania. Dodatkowym ciosem jest pozbawienie jakiejkolwiek pomocy przedsiębiorców mający dodatkowo inny tytuł ubezpieczenia. W zdecydowanej większości ci wykluczeni przedsiębiorcy to osoby o wysokich kwalifikacjach świadczących w ramach działalności usługi wysokospecjalistyczne, wypełniając tym braki w dostępie do takich usług w ramach systemów państwowych.
Konieczne jest sporządzenie i przedstawienie przez rząd planów odmrażania gospodarki i likwidacji stanu epidemicznego w Polsce w oparciu o twarde wskaźniki jako warunek zniesienia kolejnych reżimów sanitarnych i ogłoszenie końca epidemii. Również decyzje o odmrożeniu gospodarki nie są planowo powiązane z sytuacją epidemiczną. Zaplanowane etapy odmrożenia są zmieniane.
Konieczne jest sporządzenie planu odmrażania dla każdej branży, by był czas na przygotowanie do uruchomienia. Luzowanie 1 obostrzeń i likwidacja szpitali jednoimiennych nie odmrożą gospodarki polskiej. Brakuje planu działania w sytuacji zagrożenia epidemicznego. Nie ma informacji o systemowej ochronie grup zagrożonych zachorowaniem, a zamiast tego planu mamy likwidację szpitali jednoimiennych. Nie można przeciwstawiać sobie dwóch wartości: życia i gospodarki rynkowej. Plan odmrożenia gospodarki musi być opracowany równocześnie z planem ochrony zagrożonych epidemią, a żadnego z tych planów nie ma.
Ryzyko polityczne, kwestie pandemii są pod kontrolą, trzeba działać elastycznie. Jeśli nie są podejmowane decyzje i jest równocześnie brak planu na wyjście z recesji, to będzie pogłębiał się kryzys.
Przedsiębiorcy muszą wiedzieć kiedy nastąpi odmrożenie gospodarki i muszą poznać, konsekwentny plan odmrażania, by wiedzieć jakie wymagania muszą spełniać.
Aby pokonać kryzys w jakim znalazła się gospodarka, konieczne jest wspólne ustalenie, że największym kapitałem jest pracownik i przedsiębiorca biorący odpowiedzialność za przestrzeń społeczną w której funkcjonuje. Plan na gospodarkę po odmrożeniu, to ekonomia wartości oparta na koncepcji człowieka. W polityce gospodarczej potrzebne są ramy, które muszą być przyjęte i respektowane. Możliwie szybki i skuteczny powrót gospodarki na ścieżkę wzrostu po kryzysie COVID-19 w wielu krajach umożliwia ekspansywna polityka fiskalna, którą wspomagają banki centralne. Gospodarka musi funkcjonować na podstawie ustaw konsultowanych nie tylko z biznesem, ale też z pozostałymi partnerami społecznymi w oparciu o rzetelny dialog społeczny.
Gospodarka jest uzależniona od przebiegu pandemii, dlatego konieczne jest sporządzenie dostępnych prognoz rozwoju pandemii, oceny stanu zdrowia obywateli i zasad kwalifikowania do badań.
Konieczne jest usprawnienie rozpatrywania już złożonych wniosków związanych ze wsparciem dla przedsiębiorców i umożliwienie ich monitorowania.
Gospodarka polska, jako rynkowa ma ogromny kapitał jakim jest doświadczenie, kontakty, odporność na zmiany i współpraca. Takie zasoby pozwalają opracowywać strategię pokonywania kryzysu na poziomie przedsiębiorstwa, wymaga to jednak uprzedniego planu na poziomie ogólnopolskim, a tego brakuje.
Władza musi mieć świadomość, ze w kryzysie tkwimy wspólnie jako społeczeństwo i tylko wspólnie możemy podźwignąć się z tego kryzysu.
Kryzys zamrożonej gospodarki nie jest jednakowo uciążliwy dla wszystkich. Branża budowlana praktycznie działała cały czas, ale drobni przedsiębiorcy, samozatrudnieni lub prowadzący działalność rzemieślniczą zostali uderzeni niezwykle silnie. Są też takie branże, które mogły wykorzystać kryzys jako impuls wzrostowy. Wszyscy jednak oczekujemy na kompleksowy plan działania w ramach pomocy dla przedsiębiorców.
Przedsiębiorstwa muszą być otwarte na wszelkie szanse i gotowe na ewentualne przebranżowienie. Zmianie ulec musi polityka pracy z klientem. Utrzymanie klienta jest pewniejsze i 5 razy tańsze niż pozyskanie nowego. Klienta przyciągnie i utrzyma marka. Najlepsze marki to te, które potrafią klientów dotychczasowych utrzymać i równocześnie pozyskiwać nowych. Konieczna będzie zmiana dotychczasowego modelu komunikacji z klientem i nastawienie na słuchanie klienta i mówienie językiem wartości jakie klient prezentuje. W trudnym czasie dla gospodarki konieczne jest zbudowanie partnerskiego związku z konsumentem, którego filarami będą: bezpieczeństwo, troska i zainteresowanie wartościami klienta. Kompetencje pracowników stają się kapitałem, który pozwoli na rozwój i mobilizację do kreowania przyszłości działalności w dobie gospodarki po kryzysie.
Gospodarka podlega zmianom wynikającym z konsekwencji samej pandemii. Powstaje nowa branża higieny, która zmodyfikuje pozostałe branże, a sposoby spędzania wolnego czasu blisko miejsca zamieszkania zmodyfikują całą branżę turystyczną. Konieczne jest ustalenie jak długo zamierza być utrzymywany w Polsce stan epidemii i kryteriów według których będzie to weryfikowane. Należy ustalić jak długo wymagane będzie dystansowanie społeczne i jaki jest prognozowany jego wpływ na handel detaliczny, usługi, produkcje czy szkolnictwo. Nie wiemy jak będzie wyglądała sytuacja za miesiąc czy dwa, ale wiemy, że musimy mieć plan działania, który pozwoli na przejście przez okres kryzysu bez zbędnego chaosu.
Jednym z największych naszych osiągnięć jest zbudowanie gospodarki rynkowej. Specyfika polska która wytworzyła się przez budowę gospodarki rynkowej jest taka, że prawie 70% to przedsiębiorstwa małe, firmy jednoosobowe i działalności na samozatrudnieniu. Są to firmy małe o niewielkich zasobach kapitałowych, które muszą być wspomagane i których upadłość będzie odczuwana przez całe społeczeństwo.
Opracował: Jarosław Praclewski Solidarność RI, numer legitymacji 8617, działacz Antykomunistyczny